بررسی مرگ و میر کودکان زیر یکسال و عوامل مرتبط با آن در شهر بیرجند

مقدمه:اوّلین سال زندگی برای تأمین زیر بنای سلامت و بهبود کیفیت زندگی اهمیت ویژه ای دارد. در سال های اخیر میزان مرگ و میر کودکان زیر یک سال در کشورهای پیشرفته کاهش یافته امّا همچنان در کشورهای در حال توسعه بالاست. مطالعه ی حاضر با هدف بررسی فاکتورهای مرتبط با مرگ و میر کودکان زیر یک سال در شهرستان بیرجند طراحی گردید. روش ها: در این مطالعه ی مورد شاهدی تمام مرگ های کودکان زیر یکسال اتفاق افتاده در بیمارستان های شهر بیرجند در مدت یک سال به عنوان گروه مورد در نظر گرفته شدند و برای هر مورد دو شاهد انتخاب گردید. گروه شاهد شامل کودکانی بود که تا یک سالگی زنده ماندند و نزدیکترین فاصله ی زمانی را از نظر تولّد به موارد دارا بودند و همچنین محل سکونت آنها همان منطقه ی موردها بود. اطلاعات از طریق پرسشنامه و بررسی پرونده ی فوت کودک جمع آوری گردید. یافته ها: در این مطالعه 7/79% از موارد مرگ کودکان زیر یک سال در ماه اوّل زندگی و 3/42% بین یک ماه تا یک سال اتفاق افتاده بود. مهمترین علّت فوت در نوزادان، نارسی و عارضه ی کمبود وزن هنگام تولد (2/54%) و مهمترین علّت مرگ در شیرخواران یک ماه تا یک سال ناهنجاری مادرزادی (3/33%) بود. در بررسی فاکتورهای مؤثر بر مرگ و میر شیرخواران، متغیرهای سواد پدر، فاصله ی تولّد با کودک قبلی، وضعیت نوزاد هنگام تولّد، وزن نوزاد هنگام تولّد، نوع زایمان و بارداری پرخطر ارتباط معنی داری با مرگ و میر شیرخواران نشان داد. نتیجه گیری: توجه ویژه به دوران نوزادی و مراقبت ویژه از نوزادانی که از مادران در معرض خطر متولد می شوند و ارایه ی آموزش های بهداشتی و مراقبت ویژه از این مادران می تواند نقش مؤثری در کاهش مرگ و میر شیرخواران داشته باشد.